Downloads

Heel wat jongeren moeten vanuit een ongunstige uitgangspositie hun leven opbouwen. We zijn dan ook geneigd bij probleemgedrag terug te kijken naar het verleden van de betrokkene en naar de belastende en uitlokkende factoren. Resilience keert het perspectief om en buigt zich over de elementen die maken dat iemand tot een gezonde en evenwichtige persoonlijkheid kan uitgroeien ondanks een ongunstige context. Het artikel van Jo Morreel, projectcoördinator van de vzw ‘De kracht van het huis’, beschrijft deze componenten en hoe men door het bevorderen ervan de veerkracht van mensen kan doen groeien.

Een ontwerp van draaiboek voor het onthaal, de begeleiding en vorming van nieuwe personeelsleden die bij het begin van het schooljaar worden aangeworven en een volledig schooljaar in dienst blijven. Voor andere nieuwe personeelsleden kunnen hieruit stukken worden genomen.

Wat kwetsbaarheid bij jongeren en contextueel denken met elkaar te maken hebben, wordt in deze bijdrage verduidelijkt. Kwetsbaarheid blijkt ook een inter-generationele component te hebben en tot nieuwe kwetsuren bij de volgende generatie te kunnen leiden. Toch kan mits de nodige ondersteuning deze negatieve spiraal omgebogen worden tot een positieve. Voor de opvoeder en hulpverlener liggen hier specifieke kansen.

Structuur kan nooit helemaal tegemoet komen aan de noden in de praktijk. Er blijft altijd een 'tekort' waarmee de jongere ons door zijn gedrag in de praktijk confronteert. Tom Van Nevel toont aan dat dit tekort een kans, zelfs een noodzaak is om schijnbaar uitzichtloze begeleidingen terug op het spoor te zetten.

Sinds het ontstaan van de orthopedagogie wordt structuur naar voor geschoven als één van de belangrijkste middelen binnen de orthopedagogische praktijk. Marc De Veirman gaat op zoek naar een invulling voor dit veel gebruikte begrip en naar een vertaling voor de praktijk van de (leef)groepswerking. Het is binnen deze realiteit dat de nood tot structurerend werken het meest aan de oppervlakte komt. Het beantwoorden van deze nood vinden we vooral terug in het handelend optreden van de begeleider en in het organiseren van de werkelijkheid.

In deze bijdrage concentreert Patrick Vandelanotte zich op het 'emancipatorisch' opvoeden dat sinds de jaren '60 een Copernicaanse revolutie teweeg bracht in het pedagogisch denken. Hij schets de achtergronden en de krachtlijnen van dit denken en toetst van daaruit het emancipatorisch opvoeden aan het opvoedend handelen van Don Bosco en aan het opvoedingsproject van de salesianen van Don Bosco. Hij rondt zijn artikel af met een concreet praktijkvoorbeeld: 'emancipatorisch werken en cliëntenparticipatie in het OOOC De Waai in Eeklo'.

In deze bijdrage concentreert Patrick Vandelanotte zich op wat ons handelen tot pedagogisch handelen maakt. Geen discours over principes en wondermiddeltjes maar wel over invloeden en kapstokken die opvoeding mogelijk maken en die opvoeders kunnen helpen op de weg die ze afleggen met kinderen en jongeren.

In het eerste deel van dit artikel licht Inge Pouillon de gezinsgerichte hulpverleningsmethode van Walter Hellinckx toe om een theoretisch kader te schetsen. Het tweede deel is een praktische verkenning hoe men in een salesiaans geïnspireerd dagcentrum met deze methode werkt en welke resultaten dit tot nu toe heeft opgeleverd. Aan het einde van dit tweede deel wordt explicieter ingegaan op het al dan niet aansluiten van deze methode bij de salesiaanse opvoedingsvisie. Ook hier blijkt een vruchtbare dialoog uit te groeien.

‘Wat de lezer in de volgende bladzijden vindt, is geen pedagogisch handboek, evenmin een opdrachtverklaring of beleidsplan. We leggen een concept voor dat inspiratie wil bieden aan wie in eigen context met opvoeding en begeleiding bezig is. In dat concept steekt de overtuiging dat werken met jongeren in dialoog met Don Bosco altijd een pedagogische dimensie heeft. In die zin spreekt dit project zijn vertrouwen uit in de waarde en haalbaarheid van opvoeding en begeleiding. Daarom gebruiken we ook de term ‘opvoeder’. Achter die term schuilt de leerkracht, de begeleider, de moni op het speelplein, de directie, de animator...’, zo lezen we in het opvoedingsproject van de salesianen van Don Bosco1. Het opvoedingsproject spreekt - uiteraard - de opvoeder aan, hij staat centraal.

Starten als jonge leerkracht loopt niet altijd van een leien dakje. De nieuweling staat immers voor wat men de ‘praktijkschok’ noemt. In de meeste beroepen heeft men bij de start van zijn loopbaan een inwerkperiode waarin men geleidelijk de verschillende aspecten en taken die bij de job horen kan inoefenen en de nodige vaardigheden kan verwerven. In het onderwijs wordt vanaf de eerste dag verwacht dat je ‘er staat’. Er is geen inwerkperiode met een geleidelijke toename van verantwoordelijkheden en taken. De introductie in de school beperkt zich vaak tot de ‘praktische informatie’. Wie geluk heeft wordt door een vakcollega wat bij de hand genomen voor het voorbereiden van lessen, taken en examens. Van echte begeleiding is echter lang niet altijd sprake. Toch leert de ervaring dat men ook in het onderwijs meerdere jaren nodig heeft om de nodige vaardigheden en inzichten die bij dit beroep horen te integreren.